«Βαρόμετρο» οι αλλαγές που θα κάνει η νέα
κυβέρνηση στην ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων
Αλλαγές στην ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας αναμένεται να επιφέρει το αποτέλεσμα των μεθαυριανών εκλογών, αν ο ΣΥΡΙΖΑ αναδειχθεί... νικητής και σχηματίσει κυβέρνηση, είτε αυτοδύναμος είτε σε συνεργασία με άλλα κόμματα. Οι μεταβολές θα είναι πολύ μικρότερης έκτασης στην περίπτωση σχηματισμού κυβερνήσεως από τη Νέα Δημοκρατία. Κι όλα αυτά καθώς οι ετήσιες τακτικές κρίσεις στις Ένοπλες Δυνάμεις πραγματοποιούνται τον Μάρτιο. Αν οι εκλογές δεν αναδείξουν κυβέρνηση και οδηγηθούμε σε δεύτερη εκλογική αναμέτρηση, θα προκληθεί η αντίστοιχη «μετάθεση» των κρίσεων προς τα μέσα Απριλίου, με ό,τι συνεπάγεται αυτό για το στελεχικό δυναμικό του στρατεύματος (μεταθέσεις, ενοικιάσεις κατοικιών, εξετάσεις τέκνων κ.λπ.).
Οι προσεχείς κρίσεις αποτελούν σημείο αναφοράς για τη νέα κυβέρνηση, ιδίως αν αυτή προέρχεται από τον ΣΥΡΙΖΑ, αφού θα θεωρηθεί ως «μπούσουλας» για το πως πρόκειται να πολιτευθεί και σε άλλους τομείς υψίστου δημοσίου ενδιαφέροντος.
Ο Α/ΓΕΕΘΑ. Ας δούμε πώς έχει σήμερα η κατάσταση, με την υπενθύμιση ότι, με βάση τον ισχύοντα νόμο, οι αρχηγοί δεν έχουν συγκεκριμένη θητεία, αλλά κρίνονται οποία στιγμή το επιθυμεί η εκάστοτε κυβέρνηση.
Ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ, στρατηγός Μιχαήλ Κωσταράκος, είναι ο παλαιότερος αρχηγός Κλάδου, καθώς επελέγη σε αυτήν τη θέση τον Νοέμβριο του 2011. Επομένως, έχει σχεδόν 40 μήνες θητείας και τυπικώς μπορεί να αποχωρήσει ανά πάσα στιγμή. Η περίπτωση Κωσταράκου, όμως, παρουσιάζει μια σημαντική ιδιομορφία, την οποία η οποία νέα κυβέρνηση οφείλει να λάβει σοβαρά υπόψη της:
Ότι έχει εκλεγεί στην ανώτατη στρατιωτική θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως ο επόμενος πρόεδρος της Στρατιωτικής Επιτροπής, αναλαμβάνοντας τα νέα του πολύ σημαντικά καθήκοντα από την 1η Νοεμβρίου του τρέχοντος έτους. Έως τότε μπορεί να παραμείνει αρχηγός, αλλά μπορεί και όχι. Κάτι τέτοιο δεν είναι υποχρεωτικό από τους κανονισμούς της Ε.Ε., είθισται όμως την προεδρία της MC/EU να αναλαμβάνει ένας εν ενεργεία στρατηγός, ναύαρχος ή πτέραρχος τεσσάρων αστέρων.
Το ζήτημα, επειδή η νέα του θέση έχει εθνικό αντίκτυπο, εναπόκειται στη νέα κυβέρνηση. Θα θελήσει η όποια νέα κυβέρνηση να παρατείνει τη θητεία του αρχηγού κατά μερικούς μήνες η θα επιλέξει νέο αρχηγό ΓΕΕΘΑ «εδώ και τώρα»; Και αν αποφασίσει να προχωρήσει στην επιλογή του νέου αρχηγού, αποστρατεύοντας τον στρατηγό Κωσταράκο, θα θελήσει να τον επαναφέρει αμέσως «εξ έφεδρων» πλέον στην ενέργεια και σε αυστηρώς προσωποπαγή θέση, που θα καταργηθεί μόλις ο στρατηγός μεταβεί στις Βρυξέλλες; Αυτό δεν είναι κάτι νέο. Έχει ξαναγίνει στο παρελθόν με αντιστράτηγο, αλλά -αν γίνει- θα είναι η πρώτη φορά που θα συμβαίνει σε στρατηγό. Η τυχόν αποστρατεία του στρατηγού ανοίγει αυτομάτως το θέμα της διαδοχής του. Και εδώ κανόνας δεν υπάρχει. Εθιμικώς τηρείται το «2-1-1», δηλαδή δύο αρχηγοί από τον Στρατό Ξηράς και από ένας από Πολεμικό Ναυτικό και Πολεμική Αεροπορία. Τυπικώς τώρα σειρά έχει το ΠΝ, αλλά κάτι τέτοιο δεν είναι υποχρεωτικό για τη νέα κυβέρνηση. Αυτό που είναι υποχρεωτικό είναι η επιλογή να γίνει μεταξύ αντιστρατήγων, αντιναύαρχων και αντιπτεράρχων.
Α/ΓΕΝ ΚΑΙ Α/ΓΕΑ. Οι αρχηγοί ΓΕΝ, αντιναύαρχος Ευάγγελος Αποστολάκης ΠΝ, και ΓΕΑ, αντιπτέραρχος Ευάγγελος Τουρνάς, τοποθετήθηκαν στις θέσεις τους τον Μάρτιο του 2013, με αποφάσεις του ΚΥΣΕΑ, επομένως σε λίγο μπαίνουν στον τρίτο χρόνο της αρχηγίας τους. Αντιθέτως, ο νυν αρχηγός ΓΕΣ, αντιστράτηγος Χρίστος Μανωλάς, ανέλαβε την ηγεσία με απόφαση του ΚΥΣΕΑ πέρσι τον Φεβρουάριο. Δηλαδή, σε λίγο καιρό κλείνει έναν χρόνο στην αρχηγία, την οποία είχε αναλάβει μετά την αιφνιδιαστική αποστρατεία του προηγούμενου αρχηγού, Αθανασίου Τσέλιου, ο οποίος ήταν σε αυτή τη θέση για μερικούς μόνο μήνες. Αυτό ακριβώς είναι και ένα -το πιο σημαντικό ίσως- «μειονέκτημα» του Στρατού Ξηράς στην εκ νέου διεκδίκηση θέσης αρχηγού ΓΕΕΘΑ, αφού μέσα στα τελευταία τέσσερα χρόνια έχει αλλάξει πέντε φορές αρχηγός, με αποτέλεσμα να μην προλαβαίνουν τα στελέχη του να «ωριμάσουν» στους βαθμούς. Και οι τρεις αρχηγοί των Κλάδων είναι απόφοιτοι των τάξεων του 1980 των σχολών τους (σ.σ.: ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ είναι της τάξεως του 1978 της Στρατιωτικής Σχολής Ευελπιδων). Της τάξης του '80 είναι και άλλοι έξι αντιστράτηγοι, δύο αντιναύαρχοι και δύο αντιπτέραρχοι. Επομένως, είναι πάρα πολύ πιθανό η νέα σύνθεση του Συμβουλίου Αρχηγών Γενικών Επιτελείων (ΣΑΓΕ) να αποτελείται από «συμμαθητές», φαινόμενο που παρατηρείται σπάνια.
Καθοριστικός ο ρόλος του υποστρατήγου ε.α. Νίκου Τόσκα
Αν η νέα κυβέρνηση προέλθει από τον ΣΥΡΙΖΑ και με δεδομένη την απειρία του, τόσο σε κυβερνητικό επίπεδο όσο και ιδιαίτερα σε επίπεδο Ενόπλων Δυνάμεων, θεωρείται βέβαιο ότι καθοριστικός θα είναι ο λόγος του πέμπτου στη σειρά στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας του κόμματος, του υποστρατήγου ε.α. Νίκου Τόσκα, ο οποίος προέρχεται από το Όπλο των τεθωρακισμένων. Πρόκειται για ικανότατο αξιωματικό, με ΝΑΤΟϊκή εμπειρία και γνώσεις, ο οποίος αποστρατεύτηκε το 2005. Αργότερα ήταν ο «ιθύνων νους» του τομέα Αμύνης του ΠΑΣΟΚ (με τομεάρχες τον Χρήστο Παπουτσή και τη Βάσω Παπανδρέου) και διευθυντής του γραφείου του αναπληρωτή ΥΕΘΑ, Πάνου Μπεγλίτη (και για λίγο διάστημα ΥΕΘΑ), οπότε διαφώνησε μαζί του και παραιτήθηκε - οι φήμες αναφέρονται στην τοποθέτησή του ως αρχηγού ΓΕΕΦ στην Κύπρο. Επομένως, πρόκειται για άριστο γνώστη του χώρου. Το ερώτημα, βεβαίως, είναι αν τελικώς θα έχει «και φωνή» μέσα στον χώρο του ΣΥΡΙΖΑ, με τις τόσες «συνιστώσες» και άλλες τόσες απόψεις για την άμυνα και την ασφάλεια, και αν σε μία τέτοια περίπτωση του δοθεί και κάποιο αξίωμα στο υπουργείο Εθνικής Αμύνης (θέση υπουργού, αναπληρωτή ή υφυπουργού Εθνικής Αμύνης).
(ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ 23/01/2015 – ΛΕΩΝΙΔΑΣ Σ. ΜΠΛΑΒΕΡΗΣ - lsblaveris@gmail.com)
Αλλαγές στην ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας αναμένεται να επιφέρει το αποτέλεσμα των μεθαυριανών εκλογών, αν ο ΣΥΡΙΖΑ αναδειχθεί... νικητής και σχηματίσει κυβέρνηση, είτε αυτοδύναμος είτε σε συνεργασία με άλλα κόμματα. Οι μεταβολές θα είναι πολύ μικρότερης έκτασης στην περίπτωση σχηματισμού κυβερνήσεως από τη Νέα Δημοκρατία. Κι όλα αυτά καθώς οι ετήσιες τακτικές κρίσεις στις Ένοπλες Δυνάμεις πραγματοποιούνται τον Μάρτιο. Αν οι εκλογές δεν αναδείξουν κυβέρνηση και οδηγηθούμε σε δεύτερη εκλογική αναμέτρηση, θα προκληθεί η αντίστοιχη «μετάθεση» των κρίσεων προς τα μέσα Απριλίου, με ό,τι συνεπάγεται αυτό για το στελεχικό δυναμικό του στρατεύματος (μεταθέσεις, ενοικιάσεις κατοικιών, εξετάσεις τέκνων κ.λπ.).
Οι προσεχείς κρίσεις αποτελούν σημείο αναφοράς για τη νέα κυβέρνηση, ιδίως αν αυτή προέρχεται από τον ΣΥΡΙΖΑ, αφού θα θεωρηθεί ως «μπούσουλας» για το πως πρόκειται να πολιτευθεί και σε άλλους τομείς υψίστου δημοσίου ενδιαφέροντος.
Ο Α/ΓΕΕΘΑ. Ας δούμε πώς έχει σήμερα η κατάσταση, με την υπενθύμιση ότι, με βάση τον ισχύοντα νόμο, οι αρχηγοί δεν έχουν συγκεκριμένη θητεία, αλλά κρίνονται οποία στιγμή το επιθυμεί η εκάστοτε κυβέρνηση.
Ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ, στρατηγός Μιχαήλ Κωσταράκος, είναι ο παλαιότερος αρχηγός Κλάδου, καθώς επελέγη σε αυτήν τη θέση τον Νοέμβριο του 2011. Επομένως, έχει σχεδόν 40 μήνες θητείας και τυπικώς μπορεί να αποχωρήσει ανά πάσα στιγμή. Η περίπτωση Κωσταράκου, όμως, παρουσιάζει μια σημαντική ιδιομορφία, την οποία η οποία νέα κυβέρνηση οφείλει να λάβει σοβαρά υπόψη της:
Ότι έχει εκλεγεί στην ανώτατη στρατιωτική θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως ο επόμενος πρόεδρος της Στρατιωτικής Επιτροπής, αναλαμβάνοντας τα νέα του πολύ σημαντικά καθήκοντα από την 1η Νοεμβρίου του τρέχοντος έτους. Έως τότε μπορεί να παραμείνει αρχηγός, αλλά μπορεί και όχι. Κάτι τέτοιο δεν είναι υποχρεωτικό από τους κανονισμούς της Ε.Ε., είθισται όμως την προεδρία της MC/EU να αναλαμβάνει ένας εν ενεργεία στρατηγός, ναύαρχος ή πτέραρχος τεσσάρων αστέρων.
Το ζήτημα, επειδή η νέα του θέση έχει εθνικό αντίκτυπο, εναπόκειται στη νέα κυβέρνηση. Θα θελήσει η όποια νέα κυβέρνηση να παρατείνει τη θητεία του αρχηγού κατά μερικούς μήνες η θα επιλέξει νέο αρχηγό ΓΕΕΘΑ «εδώ και τώρα»; Και αν αποφασίσει να προχωρήσει στην επιλογή του νέου αρχηγού, αποστρατεύοντας τον στρατηγό Κωσταράκο, θα θελήσει να τον επαναφέρει αμέσως «εξ έφεδρων» πλέον στην ενέργεια και σε αυστηρώς προσωποπαγή θέση, που θα καταργηθεί μόλις ο στρατηγός μεταβεί στις Βρυξέλλες; Αυτό δεν είναι κάτι νέο. Έχει ξαναγίνει στο παρελθόν με αντιστράτηγο, αλλά -αν γίνει- θα είναι η πρώτη φορά που θα συμβαίνει σε στρατηγό. Η τυχόν αποστρατεία του στρατηγού ανοίγει αυτομάτως το θέμα της διαδοχής του. Και εδώ κανόνας δεν υπάρχει. Εθιμικώς τηρείται το «2-1-1», δηλαδή δύο αρχηγοί από τον Στρατό Ξηράς και από ένας από Πολεμικό Ναυτικό και Πολεμική Αεροπορία. Τυπικώς τώρα σειρά έχει το ΠΝ, αλλά κάτι τέτοιο δεν είναι υποχρεωτικό για τη νέα κυβέρνηση. Αυτό που είναι υποχρεωτικό είναι η επιλογή να γίνει μεταξύ αντιστρατήγων, αντιναύαρχων και αντιπτεράρχων.
Α/ΓΕΝ ΚΑΙ Α/ΓΕΑ. Οι αρχηγοί ΓΕΝ, αντιναύαρχος Ευάγγελος Αποστολάκης ΠΝ, και ΓΕΑ, αντιπτέραρχος Ευάγγελος Τουρνάς, τοποθετήθηκαν στις θέσεις τους τον Μάρτιο του 2013, με αποφάσεις του ΚΥΣΕΑ, επομένως σε λίγο μπαίνουν στον τρίτο χρόνο της αρχηγίας τους. Αντιθέτως, ο νυν αρχηγός ΓΕΣ, αντιστράτηγος Χρίστος Μανωλάς, ανέλαβε την ηγεσία με απόφαση του ΚΥΣΕΑ πέρσι τον Φεβρουάριο. Δηλαδή, σε λίγο καιρό κλείνει έναν χρόνο στην αρχηγία, την οποία είχε αναλάβει μετά την αιφνιδιαστική αποστρατεία του προηγούμενου αρχηγού, Αθανασίου Τσέλιου, ο οποίος ήταν σε αυτή τη θέση για μερικούς μόνο μήνες. Αυτό ακριβώς είναι και ένα -το πιο σημαντικό ίσως- «μειονέκτημα» του Στρατού Ξηράς στην εκ νέου διεκδίκηση θέσης αρχηγού ΓΕΕΘΑ, αφού μέσα στα τελευταία τέσσερα χρόνια έχει αλλάξει πέντε φορές αρχηγός, με αποτέλεσμα να μην προλαβαίνουν τα στελέχη του να «ωριμάσουν» στους βαθμούς. Και οι τρεις αρχηγοί των Κλάδων είναι απόφοιτοι των τάξεων του 1980 των σχολών τους (σ.σ.: ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ είναι της τάξεως του 1978 της Στρατιωτικής Σχολής Ευελπιδων). Της τάξης του '80 είναι και άλλοι έξι αντιστράτηγοι, δύο αντιναύαρχοι και δύο αντιπτέραρχοι. Επομένως, είναι πάρα πολύ πιθανό η νέα σύνθεση του Συμβουλίου Αρχηγών Γενικών Επιτελείων (ΣΑΓΕ) να αποτελείται από «συμμαθητές», φαινόμενο που παρατηρείται σπάνια.
Καθοριστικός ο ρόλος του υποστρατήγου ε.α. Νίκου Τόσκα
Αν η νέα κυβέρνηση προέλθει από τον ΣΥΡΙΖΑ και με δεδομένη την απειρία του, τόσο σε κυβερνητικό επίπεδο όσο και ιδιαίτερα σε επίπεδο Ενόπλων Δυνάμεων, θεωρείται βέβαιο ότι καθοριστικός θα είναι ο λόγος του πέμπτου στη σειρά στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας του κόμματος, του υποστρατήγου ε.α. Νίκου Τόσκα, ο οποίος προέρχεται από το Όπλο των τεθωρακισμένων. Πρόκειται για ικανότατο αξιωματικό, με ΝΑΤΟϊκή εμπειρία και γνώσεις, ο οποίος αποστρατεύτηκε το 2005. Αργότερα ήταν ο «ιθύνων νους» του τομέα Αμύνης του ΠΑΣΟΚ (με τομεάρχες τον Χρήστο Παπουτσή και τη Βάσω Παπανδρέου) και διευθυντής του γραφείου του αναπληρωτή ΥΕΘΑ, Πάνου Μπεγλίτη (και για λίγο διάστημα ΥΕΘΑ), οπότε διαφώνησε μαζί του και παραιτήθηκε - οι φήμες αναφέρονται στην τοποθέτησή του ως αρχηγού ΓΕΕΦ στην Κύπρο. Επομένως, πρόκειται για άριστο γνώστη του χώρου. Το ερώτημα, βεβαίως, είναι αν τελικώς θα έχει «και φωνή» μέσα στον χώρο του ΣΥΡΙΖΑ, με τις τόσες «συνιστώσες» και άλλες τόσες απόψεις για την άμυνα και την ασφάλεια, και αν σε μία τέτοια περίπτωση του δοθεί και κάποιο αξίωμα στο υπουργείο Εθνικής Αμύνης (θέση υπουργού, αναπληρωτή ή υφυπουργού Εθνικής Αμύνης).
(ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ 23/01/2015 – ΛΕΩΝΙΔΑΣ Σ. ΜΠΛΑΒΕΡΗΣ - lsblaveris@gmail.com)
