«Καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή»,

 «Ελευθερία ή θάνατος» είναι η φράση όλων ανεξαιρέτως των εθνικοαπελευθερωτικών αγώνων από τον 18ο μέχρι τον 20ο αιώνα. Θα αρχίσω και θα τελειώσω με τον Ρήγα Φεραίο.

«Καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή

παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή»,

Σήμερα γιορτάζουμε το σημαντικότερο γεγονός της Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας. Γιορτάζουμε τη μεγάλη προσπάθεια των προγόνων μας να αφήσουν κληρονομιά μια Ελλάδα ελεύθερη. Τιμούμε σήμερα εδώ εκείνους που με αυταπάρνηση θυσιάστηκαν για την ανεξαρτησία και τη δημοκρατία.

Και αν κάποιοι θέλουν να ερίζουν για το πότε ακριβώς κηρύχθηκε η Επανάσταση, για εμάς αυτό έχει πολύ μικρή σημασία. Γιατί, η ουσία δεν είναι στο αν η κήρυξη έγινε στις 20 ή τις 21 ή τις 25 Μαρτίου ούτε ίσως και κάτω από ποιες συνθήκες. Σημασία έχει ο ίδιος ο αγώνας των αδούλωτων που με αυτοθυσία έβαλαν στόχο να ελευθερώσουν την πατρίδα.

Χωρίς όπλα, χωρίς καμία πολεμική προετοιμασία και τακτικό στρατό αλλά γεμάτοι με οράματα κι ελπίδες για το μέλλον ρίχτηκαν σε έναν αγώνα που έμελλε να διαμορφώσει τις ελληνικές ψυχές, που άλλαξε το χάρτη της περιοχής και καταγράφτηκε ως η πρώτη εθνική επανάσταση στον Κόσμο. Χωρίς υλικό εξοπλισμό αντέταξαν το ελληνικό αγέρωχο πνεύμα απέναντι στον πανίσχυρο οθωμανικό στρατό.

Η Επανάσταση αυτή διέφερε από τις δύο προηγούμενες απόπειρες ακριβώς στο σθένος με το οποίο πολέμησαν οι Έλληνες. Για πρώτη φορά οι Ήρωες στηρίχθηκαν στις δικές τους δυνάμεις, εμπιστεύτηκαν -έστω και μετά από παλινωδίες- την ικανότητά τους, γιατί συνειδητοποίησαν πως δεν μπορούν να περιμένουν βοήθεια από τις Μεγάλες Δυνάμεις.

Ήδη τα κηρύγματα του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού είχαν διαποτίσει την ελληνική συνείδηση. Οι πνευματικοί άνθρωποι του τόπου, οι καπεταναίοι, οι φωτισμένοι έμποροι μεταλαμπάδευαν τις αρχές της δημοκρατίας στην Ελλάδα και προετοίμαζαν την διακυβέρνηση του νέου Κράτους. Η Γαλλική Επανάσταση που συγκλόνισε την Ευρώπη και τον κόσμο ολόκληρο με την άμεση συμμετοχή του γαλλικού λαού στον αγώνα για δημοκρατία και αργότερα με το Ναπολέοντα στον πρώτο εθνικό στρατό της παγκόσμιας ιστορίας, έδωσαν τα στίγμα που έπρεπε να ακολουθήσουν και οι Έλληνες.

Και φυσικά δεν μπορούμε να παραβλέψουμε τον ξεχωριστό ρόλο που διαδραμάτισε η Φιλική Εταιρεία. Αυτή ανέλαβε συνωμοτικά να οργανώσει την ένοπλη δράση. Υπό τη συνεχή απειλή των συντηρητικών δυνάμεων της Παλινόρθωσης έπρεπε να διοχετεύουν πληροφορίες, κάτω από το άγρυπνο βλέμμα του των Τούρκων και της Οθωμανικής Πύλης επικοινωνούσαν με τα φιλελεύθερα και τα επαναστατικά κινήματα της Ευρώπης.

Με κύριο μοχλό την ελπίδα για ένα ανεξάρτητο και δημοκρατικό Κράτος οι Φιλικοί ένωσαν υπό την καθοδήγησή τους όλα τα προοδευτικά στοιχεία του Έθνους. Οργάνωσαν πολλές ταυτόχρονες εστίες επανάστασης σε όλη τη Βαλκανική, δυσκολεύοντας έτσι την ταυτόχρονη αποστολή οθωμανικού στρατού για την κατάπνιξή τους, ενώ παράλληλα έδιναν χρόνο στο αγώνα της Πελοποννήσου και βοηθούσαν να εδραιωθεί εκεί η Επανάσταση μετά τις πρώτες νίκες που ενθάρρυναν τους αγωνιστές.

Στα πεδία των μαχών σημειώθηκαν νίκης που έκαναν τους Ευρωπαίους να κοιτάξουν στο νότο. Οι σφαγές στη Χίο, τα Ψαρά, η απέλπιδα Έξοδος των Μεσολογγιτών, το ηρωικό Ζάλογγο και το Αρκάδι γρήγορα έγιναν γνωστά από τους φιλελεύθερους Ευρωπαίους στους λαούς της γηραιάς ηπείρου.

Οι φιλέλληνες κι οι ρομαντικοί, οι λάτρεις της δημοκρατίας και του αρχαίου πνεύματος δεν ενίσχυσαν απλά ηθικά κι οικονομικά τους επαναστάτες. Βοήθησαν έμπρακτα και θυσιάστηκαν πλάι στους ήρωες που μάχονταν για την ελευθερία. Άσκησαν πίεση στις Ευρωπαϊκές Δυνάμεις ώστε να αλλάξουν την πολιτική τους.

Γιατί στον αγώνα των Μεσολογγιτών και των Σουλιωτών έβλεπαν τους Αθηναίους που αγωνίστηκαν στο Μαραθώνα. Οι νίκες του Κολοκοτρώνη, του Νικηταρά, του Μιαούλη και του Κανάρη θύμιζαν τις επιτυχίες της Σαλαμίνας και των Πλαταιών. Ο χαμός του Οδυσσέα Ανδρούτσου και του Μπότσαρη, η αγέρωχη θυσία του Παπαφλέσσα θύμιζαν τον αρχαίο πόθο για ελεύθερη ζωή. Η πεισματική αυτοθυσία του Αθανάσιου Διάκου ενσάρκωνε τον ηρωισμό των Θερμοπυλών λίγα χιλιόμετρα από την αρχαία τοποθεσία. Θυσίες που χάραξαν τις σελίδες της Ιστορίας, ήρωες που πότισαν με το αίμα τους τη δική μας ελευθερία.

Παρά τις πιέσεις από τις ξένες δυνάμεις και την ανεπάρκεια πολλών ντόπιων πολιτικών της εποχής η ανεξαρτησία ήρθε. Πρώτα ο Καποδίστριας ως εκλεγμένος Κυβερνήτης της αυτόνομης Ελλάδας κι αργότερα ο Όθωνας πρώτος βασιλιάς του ανεξάρτητου πια κράτους.

Βέβαια, το ιδανικό της ελευθερίας πάντα συντρόφευε τους Έλληνες και ποτέ δεν επαναπαύτηκαν ούτε στη μερική ανεξαρτησία του ελληνικού έθνους ούτε και στο πολιτικό σύστημα που εγκαθιδρύθηκε. Το 1843 γράφεται το πρώτο Ελληνικό Σύνταγμα. Το 1878 ενσωματώνεται η Θεσσαλία και η Ήπειρος, το ’12 με τους Βαλκανικούς Πολέμους η Μακεδονία κι η Θράκη, το ’45 τα Δωδεκάνησα.

Μα ο αγώνας τους είναι και σήμερα ζωντανός. Ο ίδιος αγώνας για δημοκρατία και ελευθερία εμπνέει και εμάς. Έχουμε καθήκον ως Ελληνες με βάση αυτά τα  οράματα του 1821 να επεκτείνουμε την ελευθερία που μας παρέδωσαν οι προηγούμενες γενιές. Είναι χρέος όλων μας να συνεχίσουμε τον αγώνα εκείνο. Η ελευθερία δε χαρίστηκε ποτέ· κατακτήθηκε με το αίμα και με τις θυσίες του πολύπαθου τούτου λαού.
                                             «Καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή

                                          παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή»,

                                                        ΠΡΟΕΔΡΟΣ 

                  ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΕΦΕΔΡΩΝ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ ΝΟΜΟΥ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ

                                           ΝΤΕΝΗΣΙΩΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ